«مشاوره دانش‌بنیان» یعنی ارائه راهکار و خدمات مشاوره‌ای به شرکتها یا افراد، بر اساس دانش تخصصی، تحقیق، نوآوری و فناوری. در ایران، به‌ویژه در حوزه اقتصاد دانش‌بنیان، این نوع مشاوره بسیار اهمیت دارد. که در ادامه اهمیت مشاوره برای شرکت های دانش بنیان را بررسی خواهیم کرد.
وظیفه شرکت دانش بنیان چیست؟
وظیفه شرکت دانش‌بنیان، تولید و توسعه دانش و فناوری و تبدیل آن به محصولات یا خدمات نوآورانه است که بتواند نیازهای بازار را برطرف کند و حتی بازارهای جدید خلق کند. شرکتهای دانش‌بنیان نقش مهمی در رشد اقتصاد، ایجاد اشتغال تخصصی و افزایش رقابت‌پذیری کشور دارند.
طبق گزارش رسمی صندوق نوآوری و شکوفایی، سهم واقعی شرکتهای دانش‌بنیان از تولید ناخالص داخلی ایران حدود ۲.۷٪ در سال ۱۴۰۳ بوده است که هدف‌گذاری شده این رقم تا پایان برنامه هفتم توسعه (سال ۱۴۰۷) به حدود ۷٪ افزایش یابد. همچنین برخی گزارش‌ها، سهم فروش محصولات دانش‌بنیان را تنها حدود ۱٪ از GDP عنوان کرده‌اند. کشورهای پیشرفته مانند چین، آمریکا، ژاپن و کره‌جنوبی بیش از ۲٪ تا ۳.۵٪ از GDP خود را صرف تحقیق و توسعه می‌کنند.
شرکت های دانش بنیان با بهره‌گیری از دانش تخصصی، کیفیت محصولات را بالا می‌برند، هزینه‌ها را کاهش میدهند و راه‌حل‌هایی برای حل مشکلات اساسی کشور، مانند بحران‌های زیست‌محیطی، کمبود منابع یا چالش‌های صنعتی ارائه می‌کنند. در واقع، وظیفه اصلی شرکتهای دانش‌بنیان، تبدیل علم به ثروت و کمک به توسعه پایدار کشور است.
مسیر پرچالش شرکتهای دانش بنیان
شرکتهای دانش بنیان با ایده‌های خلاقانه و محصولات فناورانه وارد بازار می‌شوند. اما واقعیت این است که داشتن یک ایده خوب به‌تنهایی کافی نیست. چالش‌هایی مثل تحلیل بازار، تامین مالی، ثبت اختراعات، مسائل حقوقی، توسعه محصول و حتی بازاریابی، میتواند شرکتهای نوپا یا حتی شرکتهای باسابقه را دچار مشکل کند. بسیاری از شرکتهای دانش‌بنیان به دلیل نداشتن تجربه کافی در این حوزه‌ها، زمان و منابع زیادی را از دست میدهند و حتی گاهی شکست می‌خورند.
نقش اصلی و مهم مشاوره برای شرکت های دانش بنیان
امروزه شرکتهای دانش‌بنیان به یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصاد تبدیل شده‌اند. این شرکتها با تکیه بر علم، فناوری و نوآوری سعی می‌کنند محصولات یا خدماتی تولید کنند که ارزش افزوده بالایی داشته باشد. اما مسیر موفقیت شرکتهای دانش‌بنیان ساده نیست و پر از چالش‌های حقوقی، مالی، فنی و تجاری است. اینجاست که نقش اصلی و مهم مشاوره برای شرکت های دانش‌بنیان نمایان می‌شود.
نکته حائز اهمیت اینست که شرکت های دانش بنیان علیرغم نیاز بسیار ضروری به دریافت خدمات مشاوره در این زمینه ها، معمولاً با محدودیت هایی در رابطه با بودجه مورد نیاز برای به خدمت گرفتن نیروهای توانمند و باسابقه مواجه هستند. دریافت خدمات بصورت مشاوره و در زمان های محدود، میتواند علاوه بر رفع نیاز ضروری شرکت های دانش بنیان به دریافت خدمات با کیفیت و جذب نیروهای توانمند و باتجربه، محدودیتهای این شرکتها در زمینه بودجه و منابع را نیز به شکل قابل ملاحظه ای برطرف نماید.
-
هدایت در مسیر ثبت و تأیید دانش بنیان
یکی از اصلی‌ترین نقش‌های مشاوره برای شرکت های دانش بنیان، راهنمایی شرکتها برای ثبت در سامانه معاونت علمی و فناوری و کسب عنوان دانش‌بنیان است. این فرآیند پیچیده و زمان‌بر است و نیاز به مدارک فنی و مالی دقیق دارد. مشاوران با تجربه، مسیر را کوتاه‌تر و احتمال موفقیت را بیشتر می‌کنند.
-
کاهش ریسک و صرفه جویی در هزینه‌ها
شرکتهای دانش‌بنیان اغلب با منابع محدود فعالیت می‌کنند. اشتباهات کوچک میتواند هزینه‌های بزرگی تحمیل کند. مشاوره دانش‌بنیان کمک می‌کند از اشتباهات رایج جلوگیری شود و سرمایه و زمان شرکت هدر نرود و مدیریت ریسک داشته باشد.
-
تسهیل جذب سرمایه و منابع مالی
یکی دیگر از نقش‌های مهم مشاوره برای شرکت های دانش بنیان، کمک به تأمین مالی است. مشاوران می‌توانند در تهیه طرح توجیهی، مذاکرات با سرمایه‌گذاران، صندوق نوآوری و شکوفایی یا بانک‌ها نقش کلیدی ایفا کنند. این موضوع شانس جذب سرمایه را بالا می‌برد.
-
توسعه محصول و ورود به بازار
بسیاری از شرکتهای دانش‌بنیان محصول خوبی دارند اما نمی‌دانند چگونه آن را تجاری سازی کنند. مشاوران دانش‌بنیان استراتژی بازاریابی، قیمت‌گذاری، تحلیل رقبا و شناسایی بازار هدف را ارائه میدهند تا محصول سریع‌تر و موفق‌تر به بازار برسد.
-
برنامه ریزی و مدیریت هوشمند پروژه ها
شرکتهای دانش‌بنیان برای اجرای دقیق پروژه‌های تحقیقاتی، توسعه محصول و تجاری‌سازی، نیازمند برنامه ریزی و مدیریت پروژه حرفه‌ای هستند تا منابع را بهینه تخصیص دهند و زمانبندی دقیقی داشته باشند. یک مدیر پروژه باتجربه میتواند با استفاده از روشها و تکنیک های مختلف، ضمن در نظر گرفتن ریسک ها و محدودیت های سازمان، پروژه را به درستی هدایت کند و نتیجه را در زمان درست و با کیفیت مناسب به بازار برساند. شرکت های جوان به ویژه در زمینه به خدمت گرفتن مدیران پروژه توانمند و با تجربه، مشکلات متعدد و منابع محدودی دارند.
شرکت های دانش بنیان چه خدماتی ارائه میدهند؟
شرکتهای دانش‌بنیان خدمات و محصولات خود را بر پایه دانش، فناوری و نوآوری ارائه میدهند. برخلاف شرکتهای سنتی که بیشتر به تولید انبوه یا خدمات معمول می‌پردازند، شرکتهای دانش‌بنیان تلاش می‌کنند راه‌حل‌هایی پیشرفته، خلاقانه و مبتنی بر تحقیق و توسعه (R&D) ارائه دهند. در ادامه، به انواع خدماتی که شرکتهای دانش‌بنیان ارائه میدهند میپردازیم که حتما به مشاوره نیاز خواهند داشت.
تفکر خلاقانه چیست؟ در شرکتهای دانش‌بنیان، خلاقیت بخش مهمی از نوآوری و حل مسائل است و مشاوران توانا با نگاه به محدودیت های موجود، ضعف ها و قوت های مجموعه، به تقویت آن کمک می‌کنند.
خدمات فناورانه و تحقیق و توسعه (R&D)
- توسعه محصولات جدید بر پایه فناوری‌های نوین
- تحقیق و طراحی نمونه اولیه محصولات نوآورانه
- ارائه خدمات تخصصی آزمایشگاهی و مهندسی معکوس
خدمات نرم‌افزاری و دیجیتال
- طراحی نرم‌افزارهای تخصصی (صنعتی، مالی، پزشکی و…)
- ارائه راهکارهای هوش مصنوعی، کلان‌داده، بلاک‌چین و اینترنت اشیا
- خدمات ابری، پلتفرم‌های تحت وب، اپلیکیشن‌های موبایل
تولید محصولات پیشرفته صنعتی یا پزشکی
- تولید تجهیزات پزشکی پیشرفته، داروهای نوترکیب، نانومواد
- تولید ماشین‌آلات با فناوری بالا یا قطعات خاص صنعتی
- ساخت تجهیزات آزمایشگاهی و تحقیقاتی
برگزاری کارگاه های آموزشی برای شرکت های دانش بنیان
شرکتهای دانش‌بنیان با نوآوری و فناوری شکل می‌گیرند، اما موفقیت آنها فقط به داشتن ایده یا محصول جدید بستگی ندارد. مسیر رشد این شرکتها پر از چالش‌های تخصصی است؛ از جذب سرمایه و مدیریت مالی گرفته تا بازاریابی، مسائل حقوقی و تجاری‌سازی محصولات. مشاوره تخصصی دقیقاً همان حلقه گمشده‌ای است که به شرکتهای دانش‌بنیان کمک می‌کند مسیر خود را سریع‌تر و کم‌ریسک‌تر طی کنند.
نیکاوند با برگزاری کارگاه های آموزشی، چشم‌انداز روشنی پیش روی شرکت های دانش بنیان می گذارد و راهکارهای عملی برای حل مشکلات آنها ارائه می‌دهد. این کارگاه ها و جلسات مشاوره به شرکتهای دانش‌بنیان کمک می‌کند تا از اشتباهات پرهزینه دور بمانند، منابع خود را به‌درستی مدیریت کنند و فرصت‌های بازار را بهتر شناسایی نمایند.
