گاهی تصمیمگیریهای اشتباه ما ناشی از دادههای نادرست است. یعنی اطلاعات اولیهای که جمعآوری کرده ایم، ناکافی یا اشتباه هستند. گاهی هم شیوهی تصمیم گیریمان اشکالاتی دارد. … اما گاهی در تلههای تصمیمگیری میافتیم! آگاهی از وجود این تلهها، میتواند مفید باشد.
تله یادآوری و بازگشت به گذشته : گاهی تجربههای گذشتهمان ما را گرفتار میکنند. مثلاَ در ارتباط با قشر خاصی از افراد، چند تجربه ی ناموفق داشته ایم. این باعث میشود به محض مواجهه با شخصی که اشتراکاتی با آنها دارد، درباره وی قضاوت کرده و اجازهی بیطرفانه شناختنش را به خود ندهیم.
تله وضعیت موجود : دام وضعيت موجود در عمق تمایلات انسانی ما ريشه دارد يعني «تمايل به محافظت از خود در برابر صدمه».
تله حوادث اخیر : ذهن ما حوادث اخیر را بیشتر به یاد میآورد تا حوادث گذشته. گاهی به آن تلهی «پیک-اند» هم گفته میشود.(مهمترین نقطه عطف را به یاد میآوریم، نه همه ی سوابق و خاطرات را).
تله هزینه های از دست رفته : برای یک تصمیم اشتباه تابحال انقدر هزینه شده که به امید نتیجهی مثبت، به اشتباهاتمان ادامه میدهیم!
تله ی چارچوب : نوع تعریف مسئله میتواند موجب سوگیری تصمیمات ما شود. معمولاَ تصمیم گیریها برای حل مسائل انجام میگیرند.
تلهی اعتماد افراطی : سبب میشود که تصمیم گیرنده در دقت پیشگویی خود اغراق کند. ذهن انسان گاهی تمایل دارد بیش از حد درباره درستی نظراتش پافشاری کند. شما اتفاقات آینده را پیشبینی میکنید. انتظار میکشید که سرانجام امور بد باشد و خودتان را متقاعد میکنید که پیشبینی شما به واقعیت بپیوندد. اینگونه افکار با اینکه بیشتر معطوف به آینده است، ولی چون آینده را بیشتر منفی پیشبینی میکند، بدون تردید بر زندگی کنونی فرد تأثیر مخربی خواهد گذاشت.
تله احتیاط افراطی : گاهی افرادی که بیش از حد احساس پیشگویی میکنند، از رویارویی با ریسک تصمیمات دوری می کنند و تمایل دارند تا جای ممکن اتخاذ تصمیم را به تاخیر بیندازند.
تله ی لنگر : این تله باعث میشود وزن بیشتری به نخستین ادراکات و دریافتهای خود بدهیم، چیزی شبیه پسندیدن اولین لباس ، وقتی در ادامه تمام بازارچه را زیر و رو میکنیم!
تله شواهد تاييدكننده: ذهن ما شواهدی را میبیند که تایید کنندهی تصمیماتش باشند. این فیلتر باعث میشود نتوانیم شواهدی را که نظر ما را تایید نمیکنند، ببینیم!
تعمیم بیش از حد : اینکه فکر کنید یک موقعیت منفی ، بخشی از یک چرخه از رویدادهای بد است که اتفاق میافتد. در این مورد شما از لغات کلی مانند «هرگز»، «همیشه»، «هیچ چیز»، «هیچ کس» و «همه» استفاده میکنید.
تله فکری تفکر سیاه ️ و سفید : در این نوع افکار، قانون همه یا هیچ حاکم است. افراد یا خوب هستند یا بد! یا درست رفتار میکنند یا اشتباه!