قرارداد همکاری پرسنل، یکی از اساسی‌ترین اسناد منابع انسانی در هر سازمان است که چارچوب قانونی و اجرایی رابطه کاری بین کارفرما و کارکنان را مشخص می‌سازد. این قرارداد، ضامن شفافیت، تعهد متقابل و پیشگیری از اختلافات احتمالی در طول همکاری است.
قرارداد همکاری پرسنل چیست؟
قرارداد همکاری پرسنل، توافق‌نامه‌ای رسمی و حقوقی است که بین کارفرما و کارمند منعقد می‌شود و چارچوب همکاری، وظایف، حقوق، مزایا و تعهدات طرفین را مشخص می‌کند. این قرارداد می‌تواند به‌صورت دائمی، موقت، پروژه‌ای یا پاره‌وقت تنظیم شود و باید مطابق با قانون کار ایران باشد.
انواع قرارداد همکاری پرسنل از لحاظ مدت کار
قراردادهای کار، به‌ویژه در شرکت‌های خصوصی، از نظر مدت زمان همکاری به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. این تقسیم‌بندی شامل چند نوع اصلی است که در زیر به آن اشاره می کنیم:
-
قرارداد همکاری مدّت معین
قرارداد همکاری مدّت معین، نوعی توافق رسمی است که طی آن پرسنل متعهد می‌شود یک فعالیت یا پروژه مشخص را طبق شرایط تعیین‌شده به انجام برساند. این نوع قرارداد با اتمام کار مورد توافق و پرداخت حق‌الزحمه به پایان می‌رسد.
لازم به ذکر است که در این قرارداد، تا زمان اجرای کامل تعهدات از سوی طرفین، امکان فسخ یک‌طرفه قرارداد وجود ندارد؛ مگر در موارد خاصی که در قانون یا متن قرارداد پیش‌بینی شده باشد.
-
قرارداد همکاری دائمی
قرارداد کاری دائمی پرسنل نوعی توافق رسمی است که صرفاً زمان آغاز همکاری در آن مشخص شده و تاریخی برای پایان قرارداد تعیین نمی‌شود. طبق مقررات قانون کار، چنانچه شغل موردنظر ماهیتی مستمر داشته باشد و مدت همکاری در قرارداد ذکر نشده باشد، قرارداد به‌عنوان قرارداد دائمی تلقی خواهد شد.
در این نوع همکاری، فسخ یک‌طرفه قرارداد از سوی هر یک از طرفین ممکن نیست، مگر در شرایط خاص پیش‌بینی‌شده در قانون یا مفاد قرارداد.
در صورتی که پرسنل قصد افزایش حقوق خود را داشته باشد یکی از روش‌های مؤثر برای بیان محترمانه خواسته‌های مالی، ارائه یک نامه درخواست افزایش حقوق می باشد.
-
قرارداد همکاری موقت
قرارداد کاری موقت نوعی توافق است که مدت آن به‌طور مشخص در قرارداد تعیین می‌شود. این قرارداد با فرا رسیدن تاریخ انقضا به پایان می‌رسد، مگر آن‌که پیش از آن تمدید گردد یا قرارداد جدیدی منعقد شود.
در صورتی که قرارداد تمدید نشود اما پرسنل همچنان به کار خود ادامه دهد، این ادامه همکاری از نظر قانونی فاقد پشتوانه حقوقی صریح بوده و ممکن است منجر به بروز مشکلات در پیگیری حقوقی گردد.
اجزای اصلی قرارداد همکاری
یک قرارداد همکاری پرسنل اغلب شامل بخش‌های زیر می باشد:
- مشخصات طرفین: نام، کد ملی، سمت، نشانی و شماره تماس کارفرما و کارمند
- موضوع قرارداد: شرح دقیق وظایف، مسئولیت‌ها و نوع همکاری
- مدت قرارداد: تاریخ شروع و پایان همکاری (در صورت موقت بودن)
- محل انجام کار: آدرس دقیق محل خدمت یا امکان دورکاری
- حقوق و مزایا: مبلغ حقوق، نحوه پرداخت، اضافه‌کاری، پاداش، عیدی و سنوات
- ساعات کاری: مطابق با قانون کار (معمولاً ۴۴ ساعت در هفته)
- مرخصی‌ها: استحقاقی، استعلاجی، زایمان و…
- بیمه: تعهد کارفرما به پرداخت حق بیمه و کسورات قانونی
- شرایط فسخ قرارداد: نحوه خاتمه همکاری، اخطار قبلی، تسویه حساب
- تعهدات محرمانگی و عدم رقابت: در صورت نیاز برای حفظ اطلاعات سازمانی
نکات مهم و حقوقی در قراردادهای کاری پرسنل
تنظیم قرارداد کار مستلزم آگاهی کامل از شرایط اساسی و الزامات حقوقی آن است؛ امری که نیاز به آموزش تخصصی و تجربه عملی دارد و برای بسیاری افراد بدون دانش حقوقی مناسب، امری چالش‌برانگیز محسوب می‌شود.
باید به نکات حقوقی و نیاز های اصلی قرارداد همکاری پرسنل که در زیر به آن اشاره کردیم توجه کنید:
- قرارداد باید کتبی باشد و به امضای طرفین برسد.
- قرارداد حتما باید مورد رضایت طرفین باشد و عاری از هرگونه اشتباه و اشکال باشد. و این یکی از مهم ترین وظایف مدیریت منابع انسانی است.
- مطابق ماده ۷ قانون کار، قرارداد می‌تواند موقت یا دائم باشد.
- در صورت فسخ یک‌طرفه، باید شرایط قانونی رعایت شود.
- کارفرما موظف به بیمه کردن پرسنل طبق ماده ۱۴۸ قانون کار است. در این مواقع آشنایی با شرایط و قانون بیمه تامین اجتماعی بسیار ضروری می باشد.
- در صورت بروز اختلاف، هیئت‌های حل اختلاف اداره کار مرجع رسیدگی هستند.
- موضوع قرارداد باید شفاف، مشخص و بدون ابهام باشد تا تعهدات طرفین به‌درستی قابل اجرا و پیگیری باشند.
چرا قرارداد همکاری برای هر کسب‌وکار ضروری است؟
تنظیم قرارداد همکاری، چارچوبی حقوقی و الزام‌آور برای هر دو طرف همکاری ایجاد می‌کند. در این قرارداد، کارفرما و کارمند با آگاهی از نقش‌ها، وظایف و مسئولیت‌های خود، به‌صورت رسمی بر مفاد توافق‌شده پایبند می‌مانند.
انعقاد قرارداد به‌منزله ایجاد یک رابطه حقوقی است که در صورت عدم انجام تعهدات از سوی هر یک از طرفین، امکان پیگیری قانونی برای الزام به اجرای مفاد قرارداد وجود خواهد داشت. حتی در زمان پایان همکاری نیز استفاده از فرم تسویه حساب پرسنل و مستندسازی کلیه موارد باعث حفظ حقوق طرفین می‌شود.
اگر در تنظیم قراردادهای همکاری به راهنمایی نیاز دارید، همکاران ما در نیکاوند آماده‌اند تا در چند جلسه تخصصی، بسته به نوع کسب‌وکار شما، مشاوره هایی برای راهکارهای حقوقی و اجرایی متناسب را ارائه دهند.
