اتفاقات این روزهای بازار کسب و کار در سراسر دنیا بویژه ایران، بیشتر شبیه فیلمهای حادثه ای هالیوودی است تا واقعیت! اوضاعی که به یکباره با ورود میهمان ناخوانده (همان ویروس اسمش را نبر!) کسب و کارها را در سراسر جهان به رکود کشاند. هم کسب وکارهای بزرگ و سازمانهای عریض و طویل دچار مخاطره شدند و هم خرده فروشی ها و کسب و کارهای کوچک و شخصی تر. در چنین شرایطی، فقط ساز و کارهای مبتنی بر وب میتوانند به حیات خود ادامه دهند. حالا اجازه بدهید ببینیم برای بیزنس شما چه کار میشود کرد؟
سوال اول : آیا منظور از کسب و کار مبتنی بر وب، لزوماَ چیزی شبیه به یک فروشگاه اینترنتی است؟
جواب : نه لزوماَ. وب میتواند یک شبکه اینترنتی باشد یا یک بستر شبیه به اینترنت در داخل سازمان (یا همان اینترانت). حتی میتواند یک شبکه موبایلی باشد. هر نوع سامانه ای که افراد بتوانند کارها را در سطح غیر-فیزیکی با یکدیگر به اشتراک بگذارند، میتواند به حفظ آن سامانه در شرایطی مانند امروز کمک کند. مثلاَ همینکه در یک گروه تلگرامی بتوانید بین یک گروه از همکارانتان فایلها و مستندات را به اشتراک بگذارید و مثلاَ روی نقشه ها یا طرح های گرافیکی با یکدیگر کار کنید، میشود گفت که فعالیت گروه مبتنی بر وب بوده است.
سوال دوم : بهترین نرم افزار یا زیرساخت و پلتفرمی که میتوانم به کار بگیرم کدامست؟
جواب : بستگی دارد. خیلی خیلی بستگی به کاری دارد که میخواهید به اشتراک بگذارید. سطح امنیت اطلاعاتی که مورد نظر دارید، تعداد افرادی که در گروه شما همکاری دارند، سطوح دسترسی این افراد به تمام یا بخشی از مستندات، پراکندگی جغرافیایی آنها، و …. اصلاَ بگذارید یک قدم به عقب برداریم. اول روی کاغذ ترسیم کنیم که دقیقاَ چه چیزهایی را میخواهیم بین چه کسانی به اشتراک بگذاریم و به چه ترتیبی قرارست این به اشتراک گذاشتن، ما را به اهداف کسب و کارمان نزدیک کند؟ قبل از به خدمت گرفتن هر نوع ابزاری، باید به کاری که در نهایت قرارست انجام بگیرد، نظم و ترتیبی بدهیم.
سوال سوم : اگر این کار را نکنم چه می شود؟
پاسخ : خیلی ساده، فقط کافیست به تخمین هایی که این روزها میشنویم فکر کنید. کافیست بحران اقتصادی فعلی تا سه ماه دیگر ادامه یابد (که کاملاَ هم محتمل است). در اینصورت اگر فرایندهای کاری شما، مستلزم حضور فیزیکی افراد در کنار یکدیگر باشد، یا باید ریسک بالای آن را هم شما و هم اعضای تیم بپذیرند، یا روشی اتخاذ کنید که اعضای تیم ضمن همکاری و پیش برد کارها، نیاز به حضور فیزیکی کنار یکدیگر نداشته باشند.
سوال چهارم : چه قدم هایی باید برداشته شود؟ از کجا باید شروع کنیم؟ آیا این سرمایه گذاری (زمان و هزینه) به دردسرش می ارزد؟
جواب : اگر کمی منطقی تر و به دور از احساسات به جریانهای اقتصادی امروز نگاه کنیم، خواهیم دید که اساساَ «چاره ای نداریم». اما از آنجایی که رسیدن به نقطه ی کمال، مستلزم صرف زمان و هزینه ی بسیار است ، اجازه بدهید پیشنهاد کنم که با کنارگذاشتن کمال طلبی (که برای خود من هم آسان نیست) و درک لزوم طراحی سیستمهایی که به مکانیزه شدن کارها و ارتباطات مبتنی بر وب در سازمان ما منتهی میشوند، از فرصت (یا همان چالش) ناخواسته ای که پیش آمده، برای این تغییرات قدم برداریم.
در این راه، شناخت کامل فرایندهای کسب و کار شما، و البته شناخت ابزارهایی که ایجاد زیرساختهای جدید را میسر میکنند، لازم و ملزوم یکدیگرند. راهی طولانی که با اولین قدم ها آغاز میشود. قدم اول : تمام فرایندهای کاری خود را روی کاغذ ترسیم کنید و ببینید کدام کارها را میشود به سمت فرایندهای سیستمی و تحت وب برد؟ کدام فرایندها را میشود حذف کرد یا بهبود داد، طوری که نتایج مطلوب را به روشهای جدید بدست آورند؟ چه بخشهایی از کار را میشود به سیستمها سپرد یا آنها را برونسپاری کرد؟ چه کارهایی لازمست شیوه های انجامشان تغییر کنند؟
اگر هدف شما، حفظ و توسعه ی کسب و کارتان در شرایط جدید باشد، بهترست دوران ناخواسته ی قرنطینه را به استفاده از موتورهای جستجو درباره «شیفت-پارادایم» و «بهبود طراحی سیستمها» بگذرانید. حداقلش اینست که پنجره های جدیدی به رویتان باز خواهند شد. و حداکثرش اینست که میتوانید بیزنس خود را نجات دهید. شاید حتی بتوانید آنرا گسترش هم بدهید. کسی چه میداند؟
